Казак элинин тарыхынын жаны
барактары. Борбор калаада Кол жазмалар жана сейрек китептер улуттук борбору
Ирандан келген байыркы маалыматтарды тааныштырды. Ата мекендик изилдөөчүлөр
Ислам Республикасынан өлкөнүн өткөнүнөн кабар берген 50 баалуу кол жазманы
аныктаган. Анын 12си Казакстанга жетти. Чет элдик архивден Чыңгыз хандан Касым
ханга чейинки санжыра чыкты. Тарыхчылар бул тууралуу билгени менен ушул убакка
чейин ишенимдүү документ табылбаганын айтышат. Алар бул жаңылык тарыхты
толуктаарына ишенишет.
Алмат Абсалыков, Кол жазмалар
жана сейрек китептер улуттук борборунун башкы серепчиси:
- «Ахсан ат-таварих» деген китеп
16-кылымда Хасан-бек Румлу тарыбанан жазылган. Мисалы, анда Касым хандын толук генеологиясы
– санжырасы камтылган. Чынгыз хандан башталып, Касым ханга чейин жазылган.
Башка китептерде мындай санжыра кездешпейт. Аны менен катар, Хакназар тууралуу
баалуу маалыматтар топтолгон.
Эми бул документтерди которуп, илимий
жүгүртүүгө киргизүү максаты турат. Белгилей кетсек, Казакстан менен Иран бул
багытта көп жылдардан бери өнөктөштүк түзгөн. Буга чейин Иран ата мекендик
илимпоздор үчүн кол жазмаларды изилдөө боюнча 9 мезгилдик атайын курс өткөргөн.
Жакынкы убакытта аларды калыбына келтирүү жана каллиграфия боюнча дагы бир окуу
курсу уюштурулат.
Алиакбар Талиби Матим,
Казакстандагы Иран элчилигинин маданий иштер боюнча кеңешчиси:
- Ирандын кол жазмаларды калыбына
келтирүү боюнча тажрыйбасы чоң. Биз ошол тажрыйбаны казакстандыктар менен
бөлүшүүгө даярбыз. Казак элинин улуттук-руханий болмушун сактоого жана кээ бир унутулуп
бара жаткан же жоголгон тарыхты табууга жардам колун сунабыз. Мындан тышкары,
атайын иш-чарада кол жазмалардын дагы бир партиясын ушул Улуттук борборго
тапшырабыз. Андыктан эки өлкөнүн маданий-руханий байланыштары мындан ары да
өнүгө берет деген үмүттөбүз.
Белгилей кетсек, баалуу
маалыматтар «Архив-2025» долбоорунун алкагында
алынган. Бул – өлкөдөн тышкары жерде сакталган казак элинин тарыхый
документтеринин сырларын ачууга багытталган улуттук долбоор.
Которгон: Илгиз Жамалбеков
