Jenis Yermuhanov,
muhabir:
- Bugün Orta Asya
ülkelerinin ticaret cirosu 11 milyar dolara ulaşıyor. Bunun yarısı Kazakistan
ile Özbekistan arasındaki ticaretin payına aittir. Her iki taraf da bu rakamı
iki katına çıkarmaya niyetliler. Özbek uzmanlar asıl hedefin bu olmadığını,
karşılıklı iletişim potansiyelinin çok daha yüksek olduğunu da belirtiyorlar.
Uluslararası Orta
Asya Enstitüsü uzmanları, Kazak-Özbek ilişkilerinin bölge ülkeleri arasındaki
genel işbirliğine bir bağlantı haline geldiğini söylüyorlar. Bölgedeki stratejik
ortaklık ve ittifak ilişkilerine ilişkin ilk tarihi anlaşmalar Kazakistan ile
Özbekistan arasında imzalanmıştır. Günümüzde yaygın olan beşli işbirliği bölge
ülkelerini örgütleyerek Orta Asya'nın modern imajını oluşturmaktadır.
Saidmuhtar
Saidkasımov, Orta Asya uluslararası enstitüsü müdür danışmanı, Özbekistan:
- Orta Asya'nın
2040'a kadar kalkınması ile belgenin onaylanması, geleceğe olan güçlü
inancımızla gerçek potansiyelimizi ortaya koyuyor. Orada gelişmemizin spesifik
yönleri belirtilmiştir. Ayrıca tüm alanları kapsamakta. Her şeyden önce
ekonomik kalkınma konusunda büyük potansiyelimiz var ve o şimdiki ilişkimizden
çok daha fazladır.
Özbek uzmanlar,
80 milyon nüfuslu bölgenin ortak pazarının gelişme yolunda olduğunu söylüyorlar.
Verilerine göre son 7 yılda
bölgelerarası ticaret 4 kat, ortak girişimler 3 kat, yatırımlar ise 2 kat artmıştır.
Geçen seneki ciro % 25 olarak kaydedilmiştir.
Azer Adigezalov, Orta
Asya uluslararası enstitüsü’nün baş bilim uzmanı, Özbekistan:
- Bugün bölgede
tartışmalı konuların neredeyse tamamı çözüldü. Bu sayede ekonomik ilişkilerde
yeni bir dönem başlıyor. Öncelikleri, Kazakistan Devlet başkanı Kasım Comart Tokayev'in
yakın zamanda yayınlanan «Orta
Asya'nın Rönesansı» başlıklı
makalesine yansıdı. Kazakistan önderi tarafından önerilen yeni girişimlerin
bölge ülkeleri başkanlarının görüşleriyle örtüştüğünü vurgulamak gerekir.
Ulusal ve bölgeler
arası özgünlük dikkate alınarak eşit ilişkilerin geliştirilmesi temel kaygıdır.
Beşli bununla oybirliğiyle katılıyor. Yani ekonomiyi, enerjiyi,
ulaştırma-lojistiği, transit koridorları ve kültürel-insani bağlantıları, insan
sermayesini ortaklaşa güçlendirmeyi amaçlıyorlar.
