Çin’in Tianjin kentinde
düzenlenen 25. Şanghay İşbirliği Teşkilatı Zirvesi dünyanın nazarını
kendine çekti. Zirveye 20'i aşkın ülke lideri ile 10 uluslararası kuruluşun
temsilcileri katıldı. Etkinlikte konuşma yapan Kazakistan önderi, Çin Halk
Cumhuriyeti'ne zirvenin yüksek düzeyde organizasyonu için teşekkür etti. Ayrıca
Kazakistan’ın Teşkilat’ın çok kutuplu dünya düzeni, güvenlik, egemenliğe saygı
ve çok taraflı ticaret gibi temel hedeflerini desteklediğini vurguladı.
Konuşmasında Kasım Comart Tokayev, önemli girişimler de sundu. Kazakistan,
terörizm, ayrılıkçılık ve dini aşırılıkçılık ile mücadelede ortak çabaların
artırılmasını savunuyor. Bu doğrultuda, ŞİT bünyesinde dört güvenlik merkezi
kurulması önerildi.
Kasım Comart Tokayev, Kazakistan
Cumhuriyeti Devlet Başkanı:
- ŞİT ile Asya'da
Etkileşim ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA) arasında iş dünyasına
yönelik temasların güçlendirilmesini önemli buluyoruz. Ayrıca, Afganistan’ın
yeniden inşası ve bölgesel sürece entegre edilmesi için ŞİT ülkelerini insani
ve teknik yardım sağlamaya davet ediyoruz.
ŞİT üyesi ülkelerin küresel
GSYİH’ye katkısı %30’a ulaştı. 2024 yılında kuruluşa üye ülkelerin toplam ticaret
hacmi 650 milyar doları aşmıştır. Kazakistan önderi, bu eğilimin sürdürülmesi
ve ticaret, ekonomi, yatırım alanlarındaki işbirliğinin daha da genişletilmesi gerektiğini
belirtti.
Kasım Comart Tokayev, Kazakistan
Cumhuriyeti Devlet Başkanı:
- Kazakistan,
Çin’in ŞİT Kalkınma Bankası kurulması yönündeki girişimini destekliyor ve bu
önemli projeye aktif katılmaya hazırdır. Ayrıca, Astana Uluslararası
Finans Merkezi bünyesinde, yatırım projelerini desteklemek ve hukuk,
danışmanlık ve finans kuruluşlarının faaliyetlerini birleştirmek amacıyla ŞİT
Yatırım Destek Ofisi kurulmasını öneriyoruz.
Kasım Comart Tokayev’in gündeme
getirdiği bir diğer öncelik ise ulaşım ve transit iş birliğinin güçlendirilmesi
oldu. Ona göre, “Tek Kuşak – Tek Yol” girişimi, Kuzey-Güney, Doğu-Batı
koridorları ve Trans-Hazar güzergahının büyük potansiyele sahiptir. Ayrıca,
yapay zeka alanındaki gelişmelere değinen Devlet Başkanı, bu pazarın yakın
gelecekte 5 trilyon dolara ulaşabileceğini belirterek, ŞİT Yapay Zeka Uzmanlar
Forumu kurulmasını teklif etti.
Kasım Comart Tokayev, Kazakistan
Cumhuriyeti Devlet Başkanı:
- İlk forumu, “Digital
Bridge” etkinliği çerçevesinde Astana’da gerçekleştirmeye hazırız. Ayrıca, 2027
yılında ŞİT ekonomilerinde yapay zekanın rolüne ilişkin Yüksek Düzeyli
Konferans düzenlemeyi planlıyoruz.
Gündemde çevre konuları da yer
aldı. Ülke önderi, Kazakistan’da ŞİT Su Kaynakları Araştırma Merkezi
kurulmasını önerdi. Ayrıca, gelecek yılın Teşkilat’ın kuruluşunun 25. yıldönümü
olacağını hatırlatarak, somut sonuçlar sunmanın önemine dikkat çekti. Zirve
sonunda, ŞİT Dönem Başkanlığı Kırgızistan’a devredildi. Kasım Comart Tokayev,
kardeş ülkeye başarılar diledi. Zirve sonunda 20 belge imzalandı.
Devlet Başkanı, ŞİT Zirvesi, önemli girişimler
