Kazakistan’da, beyin hastalıklarının, özellikle
de felcin erken teşhisi ve tedavisi için yapay zekadan yararlanılmaktadır. Bunlar
arasında uluslararası bir çözüm olan RapidAI da yer alıyor. Bu yüksek
teknolojili platform, beyindeki damar hasarlarını görselleştirmek için
tasarlanmıştır. Platform, hasarın hacmini otomatik olarak belirlemeye ve
sonuçları doğrudan doktora göndermeye olanak tanır. Ayrıca Kazakistanlı
uzmanlar, yerli tıbbi girişim olan Cerebra’nın imkanlarını da kullanıyorlar. Bu
sistem, bilgisayarlı tomografi sonuçlarını analiz ederek, sadece birkaç dakika
içinde felç türünü belirlemeye yardımcı oluyor.
Yerjan Adilbekov, Ulusal Acil Tıp Koordinasyon
Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı:
- Kazakistan’da Cerebra sistemi var, bu da söz
konusu platforma benziyor. Bu sistem ülkemizin birçok hastanesinde kuruldu.
Test ediliyor. Şu anda sistem başkentin 2 Numaralı Şehir Hastanesi’nde kurulu,
Almatı’da ise 7 Numaralı Şehir Hastanesi’nde çalışıyor. Aldığımız sonuçlar fena
değil. Bu nedenle kullanmaya devam edeceğiz.
Ulusal Acil Tıp Koordinasyon Merkezi’nin
verilerine göre, ülkede her yıl yaklaşık 40 bin akut serebrovasküler bozukluk
vakası kaydedilmektedir. Ondan tam iyileşme şansını, zamanında teşhis ve yardım
belirler.
Karaşaş Jakibayeva, hasta:
- Beni bu hasteneye getirdiler. Daha önce
bilmiyordum. Doktorlar ve hemşireler hızlı ve çok güzel çalışıyorlar. Çok yardımcı
oldular. Buraya geldiğimde bir kolumu ve bacağımı hissetmiyordum, hareket
edemiyordum. Buradaki hemşirelerin sayesinde dünden beri kendim hareket etmeye
başladım. Çok mutluyum. Ayaklarımla pencereye gidiyorum, elerimle yemek
yiyorum, kendime bakabiliyorum.
Uzmanlar, felç belirtilerini tanımanın basit
bir yöntem olduğunu hatırlatıyorlar. Çünkü burada zamanla yarış söz konusu.
Doktorlar bu amaçla FAST adlı testi öneriyorlar. Bu, yüz, kol, konuşma ve
zaman. Yani, eğer bir kişinin: yüzü kaymışsa, kolu güçsüzleşmiş veya
kaldırılamıyorsa, konuşması anlaşılmaz hale geldiyse, bu hasta, ilk 4,5 saat
içinde acilen felç merkezlerinden birine götürülmelidir.
Şu anda ülkede böyle 83 merkez faaliyet göstermektedir.
