Kazakistan'da kömür kimya merkezi kurulması planlanıyor.
Burada katı yakıtın derin işlenmesiyle ilgili yeni projelere başlanacak. Böylece
Kazakistanlı kimya sanayisi geliştirilecek. Merkezin bu alanda bilimsel
araştırma yapan ülkedeki tek enstitü temelinde açılması planlanıyor. Enstitü araştırmacıları,
enerji ve ısı kaynağı dışında kömürün endüstriyel kullanımına yönelik yeni
yöntemleri denedikleri bilinmektedir.
Bolat Yermagambetov, kömür kimyası ve teknolojisi Enstitüsü
müdürü:
- Tarım bitkileri, tahıllar ve meyveler için ihtiyaç duyulan
organik gübreleri kömürden alabiliriz. Biz bunların bilimsel temellerini
geliştiriyor ve uygulamaya hazırlıyoruz. Kömürden hayvanların, atların,
ineklerin ve koyunların hastalıklara karşı direncini arttıran çeşitli ilaç
türlerini elde edebilmek mümkün olduğunu kanıtlamak için testler yapıyoruz.
Uzmanlar kömürden 400'den fazla çeşit ürün elde edilebileceklerini
iddia ediyorlar. İleri teknolojilerle işlenip zenginleştirilen nihai ürünün maliyeti
20-25 kata artacakmış. Ülkenin bunun için yeterli hammadde rezervi var.
Uzmanlara göre, toprak altında 34 milyar ton işlenmemiş kömür bulunuyor. Bu
Kazakistan dünyanın kömür yatakları bulunan ilk on ülkesi arasına gireceği
anlamına gelir. Uzmanlar kaynağın en az 300 yıla kadar dayanacağını tahmin
ediyorlar.
Yerjan Yelekeyev, "Kazakh Invest" milli
şirketi’nin yönetim kurulu başkanı:
- Kömür kimyası sektörünü geliştirirsek, ileride ülkemize
25-30 milyar dolar çekebiliriz. Dolayısıyla bu konuyu stratejik açıdan
değerlendirerek, bu doğrultuda lider firma veya ülkelerle çalışmalıyız. ABD'nin
kömür kimyasında oldukça çok deneyimi olduğu bilinmektedir. Onlar bu sektöre
büyük yatırımlar yapıyorlar. Ayrıca Çin ve Avrupa Birliği ülkeleri de ilk
sıralamalarda. Gelecek yıl Kazakistan'da yatırım projelerine başlamak için
bilinen firmalarla anlaşmalar yapılacağını düşünüyorum.
Kazakistan'da bu yılın ilk çeyreğinde 36 milyon tonun
üzerinde kömür üretildi. Bunun 6 buçuk milyon tonu ihraç edildi. Kazakistanlı
katı yakıtın ithalatı ağırlıklı olarak Rusya, Letonya, Polonya, İsrail,
Özbekistan ve Türkiye tarafından yapılmaktadır.
Web-editor: Гайни Жумабек
