Türk dünyası yeni
bir manevi yenilenme dönemine girmiştir. Kaynağı Büyük Bozkır uygarlığının ata
mirasıdır. Bir sonraki adım, modern zamanlara uygun ortak değerlerin geliştirilmesidir.
Bunun için Özbekistan’da bir araya gelen kardeş ülkelerin köklü tarihini
değerlendiren kişiler, fikir alışverişinde bulundu ve ortak iyi girişimlerin
potansiyeli görüşüldü. Kongre’ye 35 ülkeden 300’den fazla bilim insanı bir
araya geldi. Tüm Türk dünyası, Özbek kardeşlerin «Büyük ataların mirası, Üçüncü
Rönesans’ın temelidir» çağrısı etrafında toplanmıştı.
Sultan Raev, TÜRKSOY
başkanı:
- Türk
ülkelerinin rönesansı her şeyden önce dostluğumuzla, akrabalığımızla,
kültürümüzle, dilimizle, dinimizle başlar. Bu konuları birbirine entegre
etmeden rönesansın önünü açmamız mümkün değildir. Dolayısıyla Başkanlarımızın
bu yönde aldığı kararların yerinde olduğunu söyleyebilirim. Astana’da düzenlenen
Türk Devletleri Zirvesi’nde Devlet Başkanı Tokayev, Türk yüzyılının geldiğini
söylemişti. Doğru demişti ve çünkü artık Türk dünyası biliminin yüzyılı
başlıyor.
Taşkent ve
Semerkant’ı ziyaret eden her bilim adamı, temel araştırmalarını ve yeni
projelerini Uluslararası Kongre kürsüsünde sundu. Kazak bilim adamları da
binlerce yıldır sırları tam olarak açığa çıkarılamayan eşsiz eserlerini
sergilediler. Yeni işbirliği yönleri önerdi.
Gülşat Abikova, Kazakistan
milli kütüphanesi nadir kitaplar ve el yazmaları servisi başkanı:
- Milli
Kütüphane’nin nadir koleksiyonu, Alişer Nevai’nin on yüzyıla kadar uzanan el
yazması versiyonlarını içeriyor. Aynı zamanda St. Petersburg, Kazan ve Taşkent
yayınevlerinde basılan litografi versiyonları da 20. yüzyıldan beri
korunmaktadır. Alişer Nevai’nin Kazakistan kütüphanelerinde saklanan el
yazmaları ve eski kitapları, Rus veya Özbek bilim adamlarının oluşturduğu
hiçbir kataloğa dahil edilmedi. Bunun benzersizliği oradadır.
Jomart Jenis, Ş.
Valıkhanov tarih ve etnoloji enstitüsü müdür yardımcısı:
- Şu ana kadar başka dillere çevrilmemiş çok sayıda Farsça yazma eser, Orta Asya halklarına ilişkin arşiv malzemeleri enstitümüzde mevcuttur. Ayrıca Orta Asya’da kutsal yerler, dini yerler ve mimari anıtlar da bulunmaktadır. Bu konuda bilgi verebiliriz. Birlikte restorasyon çalışması yapabiliriz.
Kongre’de Türk
dünyasının kültürel ve manevi mirasının yeniden canlandırılmasına yönelik 35’e
yakın memorandum yapıldı. Ayrıca 150’ye yakın ortak proje kabul edildi. Bunların
uygulanması için dünyanın her yerinden yaklaşık bin bilim insanının dahil
edilmesi planlanmaktadır.
