Orta Asya ülkeleri ile Çin arasındaki çok
taraflı diyaloğun güçlendirilmesi, etkili etkileşimin geliştirilmesi açısından
büyük önem taşıyor. Devlet Danışmanı Yerlan Karin, Orta Asya ve Çin'in 5.
analitik merkezleri forumunun açılışında bu konuya değindi. Uzmanlar, toplantı
formatının bölgesel işbirliği için yeni alanlar belirlenmesinde ve ortaklık
için en etkili alanları değerlendirilmesinde önemini vurguladılar. Özellikle
ulaşım koridorlarının geliştirilmesi, su diplomasisi ve dijital teknolojilerin uygulanması
konuları stratejik öneme sahiptir. Forumun, bu ay Astana'da Kazakistan, Kırgızistan,
Özbekistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Çin liderlerinin katılımıyla
düzenlenecek olan İkinci Orta Asya-Çin Zirvesi'nin arifesinde gerçekleştiğini
belirtelim.
Aliya Musabekova, Kazakistan Cumhurbaşkanlığı’na
bağlı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin Asya Araştırmaları
bölümünün baş uzmanı:
- İki yıl önce ilk
Orta Asya-Çin zirvesi yapıldığında Orta Asya ülkeleri ile Çin arasındaki
ticaret hacmi yaklaşık 70 milyar dolar seviyesindeydi. Bugün,
bu rakam 95 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu 95 milyarın 40 milyarı
Kazakistan'a ait. Yani bu rakamlardan bile ekonomik işbirliğinin ne kadar
ilerlediğini görebiliyoruz. Trans-Hazar uluslararası taşımacılık güzergahındaki
yük trafiğinin hacmi ise üç kat artmıştır.
Sun Zhuangzhi, Çin Sosyal Bilimler Akademisi’nin
Rusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya Çalışmaları Enstitüsü müdürü:
- Bu yılki forumun ayrı bir önemi var. Çünkü Çin-Orta Asya zirvesi Kazakistan’da düzenlenecek. Bu etkinlikte biz zirvede ele alınacak konuları, sorunları ele alıyoruz. Ayrıca Zirve’nin, sadece Çin ve Orta Asya ülkelerinin değil, aynı zamanda tüm uluslararası toplumun da ilgisini çekeceğini umuyorum.
