Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların rehabilitasyonu
için özel bir yöntem geliştirildi: yapay zekâya dayalı robot terapisi. Bu
yöntemin sahibi, Nazarbayev Üniversitesi’nden mühendis Anar Sandıgülova. Onun
anlattığına göre, robot yapımına yönelik çalışmalar 2018’de başkentteki çocuk
rehabilitasyon merkezinde başlamış. O zaman akıllı robotun çocukla nasıl
iletişim kurması gerektiği de ortaya çıkmış. Robot, çocuğun dikkatini çekiyor
ve konuşma becerisini geliştirmeye yardımcı oluyor. En önemli özelliği, göz
temasından kaçınan çocuklarla göz hizasında iletişim kurabilmesi. Proje, telif
hakkı almış ve İsveç’te yüksek takdir görmüş. Şimdi ise ABD ve Avrupa
ülkelerinde patent alınması hedefleniyor.
Anar Sandıgulova, Robotik ve
Mekatronik Bölümü Profesörü:
- Robotun kameraları var ve biz çocuğun ne kadar gülümsediğini,
göz teması kurup kurmadığını tespit ediyoruz. Yani robotun
gözlerine bakıyor mu, bunu ölçüyoruz. Tüm bunları kaydedip analiz ettik. Elimizde
öğretmenlerin her ders için kullandığına benzer şekilde yapılandırılmış bir
plan var. Örneğin, önce bir masalla başlıyoruz, ardından ‘bana dokun’ adlı
oyuna geçiyoruz. Bu oyunda robot çocuğa ‘Lütfen başıma dokun’, ‘Elime dokun’,
‘Bacağıma dokun’ gibi sorular yöneltiyor.
Atıravlı okul öğrencisi uzaktan
eğitim için akıllı bir robot geliştirdi. Bekarıs Yerikulı’nın yaptığı bu cihaz
video dersler verebiliyor, eğitim materyalleri gösterebiliyor ve hatta komutla
hareket edebiliyor. Yapısı oldukça basit. Akıllı yardımcı, akıllı telefondan
Bluetooth aracılığıyla kontrol ediliyor, Wi-Fi üzerinden ise görüntülü bağlantı
kurabiliyor. Öğrenciye göre bu tür cihazlar sadece okullarda değil,
hastanelerde, kamu kurumlarında ve hizmet merkezlerinde de kullanılabilecek. Şimdi genç
mucit, robotu yapay zekâ ile donatarak tamamen otonom hale getirmeyi
hedefliyor.
Bekarıs Yerikulı, Projenin Sahibi:
- Benim
robotum 5 ila 10 yıl çalışabilecek. Şimdiden bir internet sitem var. Bu site
üzerinden doktor ya da herhangi bir uzman, robot sayesinde uzaktan işini
yapabilecek ve müşterilerle iletişim kurabilecek. Öğrenciler
ve öğretmenler içinse, sürekli bağlantıda kalıp çevrimiçi ders yapma imkânı
demek.
